Legislação estimula e incentiva plantio de espécies vegetais nativas no Ceará
22 de fevereiro de 2018 - 15:01
Conhecer para conservar. Em consonância com o Programa de Valorização das Espécies Vegetais Nativas, Lei Estadual 16.002/2016, assinada pelo Governador Camilo Santana, foram publicadas no Diário Oficial do Estado as instruções normativas 01/2018 e 02/201. A primeira orienta os gestores de viveiros públicos sobre a não produção de espécies exóticas invasoras e a seguinte, lista espécies nativas recomendadas para ações de florestamento e reflorestamento no Ceará.
O objetivo é estimular o uso de espécies nativas em projetos de plantios de árvores, para formar florestas, arborização urbana e paisagismo, bem como orientar gestores de viveiros públicos municipais quanto a produção das mesmas em oposição à produção das exóticas e das exóticas invasoras. Estas, danosas ao ecossistema no qual foram indevidamente inseridas.
Segundo o secretário do Meio Ambiente, Artur Bruno, o Programa de Valorização das Espécies Vegetais Nativas “estimula e incentiva os municípios do Estado do Ceará a elaborarem os seus planos de arborização utilizando e valorizados as espécies vegetais nativas, evitando as exóticas invasoras, como aconteceu em passado recente”.
Um marco
Para Doris Santos, da Coordenadoria de Biodiversidade (Cobio), “pela primeira vez” um instrumento normativo deste tipo é publicado. “É um marco na história do ambientalismo no Ceará”, disse.
Os referidos instrumentos foram elaborados e serão atualizados periodicamente pelo Grupo de Trabalho Multiparticipativo (GTM), instituído por meio do Decreto Estadual Nº 32.146 de 27 de janeiro de 2017 e composto por 14 instituições públicas responsáveis por avaliar, elaborar e implementar o Projeto de Florestamento, Reflorestamento e Educação Ambiental no Estado do Ceará.
Integram o grupo de trabalho, as seguintes instituições: Secretaria do Meio Ambiente (SEMA); Secretaria dos Recursos Hídricos (SRH); Superintendência Estadual do Meio Ambiente (Semace); Fundação Cearense de Meteorologia e Recursos Hídricos (Funceme);Secretaria do Desenvolvimento Agrário (SDA); Companhia de Gestão dos Recursos Hídricos (Cogerh); Ministério do Desenvolvimento Agrário (MDA); Empresa de Assistência Técnica e Extensão Rural do Ceará (Ematerce); Empresa Brasileira de Pesquisa Agropecuária (Embrapa); Universidade Federal do Ceará (UFC); Universidade Estadual do Ceará (Uece); Universidade da Integração Internacional da Lusofonia Afro-Brasileira (Unilab); Ministério de Agricultura, Pecuária e Abastecimento (MAPA); Instituto de Desenvolvimento Agrário do Ceará (Idace) e Secretaria da Agricultura Pesca e Aquicultura (Seapa).
LISTA DE ESPÉCIES NATIVAS RECOMENDADA
Espécies vegetais da Unidade Fitoecológica Complexo Vegetacional da Zona Litorânea |
|||
FAMÍLIA |
NOME CIENTÍFICO |
NOME VERNACULAR |
PORTE |
Anacardiaceae
|
Anacardium occidentale L. |
Cajueiro |
ARV |
Astronium fraxinifolium Schott |
Gonçalo-alves |
ARV |
|
Annonaceae |
Annona glabra L. |
Araticum-do-brejo |
ARV/ARB |
Apocynaceae
|
Hancornia speciosa Gomes |
Mangaba |
ARB |
Himatanthus drasticus (Mart.) Plumel |
Janaguba |
ARB |
|
Arecaceae
|
Acrocomia aculeata (Jacq.) Lodd. ex Mart. |
Macaúba |
PALM |
Copernicia prunifera (Mill.) H.E.Moore |
Carnaúba |
PALM |
|
Bignoniaceae
|
Handroanthus impetiginosus (Mart. ex DC.) Mattos |
Pau-d’arco-roxo |
ARV |
Tabebuia aurea (Silva Manso) Benth. & Hook.f. ex S.Moore |
Caraúba Craibeira |
ARV |
|
Tabebuia roseoalba (Ridl.) Sandwith |
Peroba |
ARV |
|
Bixaceae |
Cochlospermum vitifolium (Willd.) Spreng. |
Pacotê |
ARV |
Burseraceae
|
Commiphora leptophloeos (Mart.) J.B.Gillett |
Imburana-de-espinho |
ARV |
Protium heptaphyllum (Aubl.) Marchand |
Almécega |
ARV |
|
Cannabaceae |
Trema micrantha (L.) Blume |
Periquiteira |
ARV |
Capparaceae |
Crateva tapia L. |
Trapiá |
ARV |
Chrysobalanaceae
|
Chrysobalanus icaco L. |
Guajiru |
ARB |
Parinari campestris Aubl. |
Oiticica-brava |
ARV |
|
Combretaceae |
Buchenavia tetraphylla (Aubl.) R.A.Howard |
Embiridiba Mirindiba |
ARV |
Dilleniaceae |
Curatella americana L. |
Cajueiro-bravo Lixeira |
ARV/ARB |
Fabaceae
|
Andira surinamensis (Bondt) Splitg. ex Amshoff |
Angelim |
ARV |
Bauhinia ungulata L. |
Mororó |
ARV/ARB |
|
Chamaecrista ensiformis (Vell.) H.S.Irwin & Barneby |
Pau-ferro |
ARV/ARB |
|
Hymenaea courbaril L. |
Jatobá |
ARV |
|
Inga laurina (Sw.) Willd. |
Ingá |
ARV |
|
Libidibia ferrea (Mart. ex Tul.) L.P.Queiroz |
Jucá |
ARV |
|
Parkia platycephala Benth. |
Visgueiro |
ARV |
|
Plathymenia reticulata Benth. |
Acende-candeia |
ARV |
|
Ormosia fastigiata Tul. |
Cajarana-brava |
ARB |
|
Hypericaceae |
Vismia guianensis (Aubl.) Choisy |
Lacre |
ARV/ARB |
Loganiaceae |
Strychnos parvifolia A.DC. |
Gulari |
ARV/ARB |
Malpighiaceae
|
Byrsonima crassifolia (L.) Kunth |
Murici-da-praia |
ARB |
Byrsonima gardneriana A.Juss. |
Murici-pitanga |
ARV/ARB |
|
Malvaceae
|
Guazuma ulmifolia Lam. |
Mutamba |
ARV |
Sterculia striata A.St.-Hil. & Naudin |
Xixá Chichá |
ARV |
|
Melastomaceae |
Mouriri cearensis Huber |
Manipuçá |
ARB |
Moraceae |
Brosimum gaudichaudii Trécul |
Inharé |
ARV/ARB |
Myrtaceae
|
Eugenia luschnathiana Cambess. |
Pitomba-da-bahia |
ARB |
Eugenia sellowiana DC. |
Ubaia-de-raposa |
ARB |
|
Campomanesia aromatica (Aubl.) Griseb. |
Guabiraba |
ARB |
|
Eugenia punicifolia (Kunth) DC. |
Murta/Aperta-cu |
ARB |
|
Eugenia guianensis Gagnep. |
Mapirunga |
ARB |
|
Ochnaceae |
Ouratea hexasperma (A.St.-Hil.) Baill. |
Batiputá |
ARB |
Olacaceae |
Ximenia americana L. |
Ameixa |
ARB |
Polygonaceae
|
Coccoloba latifolia Lam. |
Coaçu |
ARV |
Coccoloba uvifera L. |
Uva-da-praia |
ARV/ARB |
|
Rhamnaceae |
Ziziphus joazeiro Mart. |
Juazeiro |
ARV |
Rubiaceae
|
Genipa americana L. |
Jenipapo |
ARV |
Tocoyena sellowiana (Cham. & Schltdl.) K.Schum. |
Jenipapo-bravo |
ARB |
|
Sapindaceae |
Talisia esculenta (Cambess.) Radlk. |
Pitomba |
ARV |
Simaroubaceae |
Simarouba versicolor A.St.-Hil. |
Praíba Paraíba |
ARV |
Urticaceae |
Cecropia palmata Willd. |
Torém Embaúba |
ARB |
Espécies vegetais da Unidade Fitoecológica Mata Úmida |
|||
FAMÍLIA |
NOME CIENTÍFICO |
NOME VERNACULAR |
PORTE |
Anacardiaceae
|
Astronium fraxinifolium Schott |
Gonçalo-alves |
ARV |
Spondias mombin L. |
Cajá |
ARV |
|
Annonaceae
|
Annona montana Macfad. |
Cagão Araticum-açu |
ARV |
Guatteria pogonopus Mart. |
– |
ARV |
|
Arecaceae
|
Acrocomia aculeata (Jacq.) Lodd. ex Mart. |
Macaúba |
PAL |
Attalea speciosa Mart. ex Spreng. |
Babaçu |
PAL |
|
Bignoniaceae
|
Handroanthus impetiginosus (Mart. ex DC.) Mattos |
Pau-d’arco-roxo |
ARV |
Handroanthus serratifolius (Vahl) S.Grose |
Pau-d’arco-amarelo |
ARV |
|
Jacaranda brasiliana (Lam.) Pers. |
Caroba |
ARV |
|
Boraginaceae |
Cordia trichotoma (Vell.) Arráb. ex Steud. |
Freijó |
ARV |
Clusiaceae
|
Clusia nemorosa G.Mey. |
Orelha-de-burro |
ARB/ARV |
Clusia panapanari (Aubl.) Choisy |
– |
ARB/ARV |
|
Garcinia gardneriana (Planch. & Triana) Zappi |
Bacupari |
ARB/ARV |
|
Erythroxylaceae |
Erythroxylum citrifolium A.St.-Hil. |
– |
ARB/ARV |
Fabaceae
|
Anadenanthera colubrina var. Cebil (Griseb.) Altschul |
Angico |
ARB/ARV |
Enterolobium contortisiliquum (Vell.) Morong |
Tamboril Timbaúva |
ARV |
|
Hymenaea courbaril L. |
Jatobá |
ARB/ARV |
|
Inga laurina (Sw.) Willd. |
Ingá |
ARV |
|
Libidibia ferrea (Mart. ex Tul.) L.P.Queiroz |
Pau-ferro |
ARV |
|
Copaifera langsdorffii Desf. |
Pau d’óleo Copaíba |
ARV |
|
Lauraceae |
Aiouea saligna Meisn. |
Louro-branco |
ARV |
Malpighiaceae |
Byrsonima sericea DC. |
Murici-vermelho-miúdo |
ARB/ARV |
Melastomataceae
|
Miconia minutiflora (Bonpl.) DC. |
Lacre-branco |
ARV |
Miconia nervosa (Sm.) Triana |
– |
ARB/ARV |
|
Meliaceae |
Cedrela odorata L. |
Cedro |
ARV |
Myrtaceae |
Calyptranthes dardanoi Mattos |
– |
ARV |
Ochnaceae |
Ouratea hexasperma (A.St.-Hil.) Baill. |
Batiputá |
ARB/ARV |
Phytolaccaceae |
Gallesia integrifolia (Spreng.) Harms |
Pau-d’alho |
ARV |
Polygonaceae |
Triplaris gardneriana Wedd. |
Pajeú |
ARV |
Primulaceae |
Myrsine guianensis (Aubl.) Kuntze |
Cajueiro-bravo |
ARB/ARV |
Proteaceae |
Roupala paulensis Sleumer |
– |
ARV |
Rubiaceae
|
Genipa americana L. |
Jenipapo |
ARB/ARV |
Psychotria carthagenensis Jacq. |
Murici-branco |
ARB/ARV |
|
Guettarda viburnoides Cham. & Schltdl. |
Angélica |
ARV |
|
Rutaceae |
Zanthoxylum rhoifolium Lam. |
Limãozinho |
ARV |
Salicaceae |
Banara guianensis Aubl. |
Farinha-seca Malva-branca |
ARB |
Sapindaceae |
Cupania impressinervia Acev.-Rodr. |
– |
ARV |
Espécies vegetais da Unidade Fitoecológica Mata Seca |
|||
FAMÍLIA |
NOME CIENTÍFICO |
NOME POPULAR |
PORTE |
Anacardiaceae
|
Myracrodruon urundeuva Allemão |
Aroeira |
ARV |
Astronium fraxinifolium Schott |
Gonçalo-alves |
ARV |
|
Spondias mombin L. |
Cajá |
ARV |
|
Apocynaceae
|
Aspidosperma pyrifolium Mart. & Zucc. |
Pereiro |
ARV/ARB |
Aspidosperma subincanum Mart. |
Piquiá |
ARV |
|
Bignoniaceae
|
Jacaranda puberula Cham. |
Jacarandá |
ARV |
Handroanthus impetiginosus (Mart. ex DC.) Mattos |
Ipê-roxo Pau-d’arco-roxo |
ARV |
|
Handroanthus serratifolius (Vahl) S.Grose |
Ipê-amarelo Pau-d’arco-amarelo |
ARV |
|
Bombacaceae |
Ceiba glaziovii (Kuntze) K.Schum. |
Barriguda |
ARV |
Boraginaceae |
Cordia trichotoma (Vell.) Arráb. ex Steud. |
Frei-jorge |
ARV |
Capparaceae |
Cynophalla flexuosa (L.) J.Presl |
Feijão-bravo |
ARB |
Fabaceae
|
Libidibia ferrea (Mart. ex Tul.) L.P.Queiroz |
Pau-ferro |
ARV |
Dalbergia cearensis Ducke |
Violete |
ARV |
|
Machaerium acutifolium Vogel |
Rabugem |
ARV |
|
Acacia glomerosa Benth. |
Espinheiro |
ARV |
|
Bauhinia macrostachya Benth. |
Mororó-de-bode |
ARV/ARB |
|
Poincianella bracteosa (Tul.) L.P.Queiroz |
Catingueira |
ARV/ARB |
|
Enterolobium contortisiliquum (Vell.) Morong |
Timbaúba |
ARV |
|
Erythrina velutina Willd. |
Mulungú |
ARV |
|
Mimosa caesalpiniifolia Benth. |
Sabiá |
ARV/ARB |
|
Malvaceae
|
Pseudobombax marginatum (A.St.-Hil., Juss. & Cambess.) A.Robyns |
Imbiratanha Embiratanha |
ARV |
Guazuma ulmifolia Lam. |
Mutamba |
ARV |
|
Meliaceae |
Cedrela odorata L. |
Cedro |
ARV |
Polygonaceae
|
Coccoloba latifolia Lam. |
Coaçu |
ARV |
Triplaris gardneriana Wedd. |
Pajeú |
ARV |
|
Proteaceae |
Roupala paulensis Sleumer |
– |
ARV |
Rubiaceae |
Genipa americana L. |
Jenipapo |
ARV/ARB |
Guettarda sericea Müll.Arg. |
Umbigo-de-cunhã |
ARB |
|
Guettarda viburnoides Cham. & Schltdl. |
Angélica |
ARV |
|
Sapindaceae |
Cupania impressinervia Acev.-Rodr. |
– |
ARV |
Talisia esculenta (Cambess.) Radlk. |
Pitombeira |
ARV |
|
Sapotaceae |
Chrysophyllum rufum Mart. |
– |
ARB |
Pouteria macrophylla (Lam.) Eyma |
Tuturubá |
ARV |
|
Espécies vegetais da Unidade Fitoecológica Caatinga |
|||
FAMÍLIA |
NOME CIENTÍFICO |
NOME POPULAR |
PORTE |
Anacardiaceae |
Spondias tuberosa Arruda |
Umbuzeiro Imbú |
ARB/ARV |
Myracrodruon urundeuva Allemão |
Aroeira-do-sertão |
ARV |
|
Anacardium occidentale L. |
Cajueiro |
ARV |
|
Schinopsis brasiliensis Engl. |
Braúna |
ARV |
|
Annonaceae |
Annona coriacea Mart. |
Araticum |
ARB |
Apocynaceae |
Aspidosperma pyrifolium Mart. & Zucc. |
Pereiro |
ARV |
Arecaceae
|
Copernicia prunifera (Mill.) H.E.Moore |
Carnaubeira |
PAL |
Syagrus cearensis Noblick |
Catolé |
PAL |
|
Mauritia flexuosa L.f. |
Buriti |
PAL |
|
Bignoniaceae
|
Handroanthus impetiginosus (Mart. ex DC.) Mattos |
Pau-d’arco-roxo |
ARV |
Sparattosperma leucanthum (Vell.) K.Schum. |
Caroba-branca |
ARV |
|
Handroanthus caraiba (Mart.) Mattos |
Craibeira |
ARV |
|
Boraginaceae
|
Cordia rufescens A.DC. |
Grão-de-galo |
ARB |
Cordia trichotoma (Vell.) Arráb. ex Steud. |
Frei-jorge Freijó |
ARV |
|
Cordia oncocalyx Allemão |
Pau-branco |
ARV |
|
Burseraceae |
Commiphora leptophloeos (Mart.) J.B.Gillett |
Imburana-de-espinho |
ARV |
Capparaceae
|
Cynophalla hastata (Jacq.) J.Presl |
Feijão-bravo |
ARB |
Colicodendron yco Mart. |
Icó |
ARB |
|
Crateva tapia L. |
Trapiá |
ARV |
|
Chrysobalanaceae |
Licania rigida Benth. |
Oiticica |
ARV |
Combretaceae |
Combretum leprosum Mart. |
Mofumbo |
ARB |
Euphorbiaceae
|
Cnidoscolus phyllacanthus (Müll.Arg.) Fern. Casas |
Faveleira |
ARB |
Croton sonderianus Müll.Arg. |
Marmeleiro |
ARB |
|
Manihot glaziovii Müll.Arg. |
Maniçobeira |
ARB |
|
Fabaceae
|
Anadenanthera colubrina var. cebil (Griseb.) Altschul |
Angico-branco |
ARV |
Piptadenia macrocarpa Benth. |
Angico-vermelho |
ARV |
|
Plathymenia reticulata Benth. |
Amarelo |
ARV |
|
Machaerium acutifolium Vogel |
Rabugem |
ARV |
|
Schinopsis brasiliensis Engl. |
Baraúna |
ARV |
|
Pityrocarpa moniliformis (Benth.) Luckow & R.W.Jobson |
Catanduva |
ARV |
|
Poincianella pyramidalis (Tul.) L.P.Queiroz |
Catingueira |
ARV |
|
Dimorphandra gardneriana Tul. |
Faveira |
ARB |
|
Peltophorum dubium (Spreng.) Taub. |
Favinha |
ARV |
|
Amburana cearensis (Allemão) A.C.Sm. |
Cumaru |
ARV |
|
Piptadenia stipulacea (Benth.) Ducke |
Jurema-branca |
ARV |
|
Mimosa tenuiflora (Willd.) Poir. |
Jurema-preta |
ARV |
|
Hymenaea courbaril L. |
Jatobá |
ARV |
|
Libidibia ferrea (Mart. ex Tul.) L.P.Queiroz |
Jucá |
ARV |
|
Bauhinia cheilantha (Bong.) Steud. |
Mororó |
ARB/ARV |
|
Geoffroea spinosa Jacq. |
Marizeira |
ARV |
|
Erythrina velutina Willd. |
Mulungu |
ARV |
|
Dalbergia cearensis Ducke |
Pau violeta |
ARV |
|
Mimosa caesalpiniifolia Benth. |
Sabiá |
ARV |
|
Bowdichia Virgilioides Kunth |
Sucupira |
ARV |
|
Parkinsonia aculeata L. |
Turco |
ARV |
|
Enterolobium contortisiliquum (Vell.) Morong |
Tamboril Timbaúba |
ARV |
|
Albizia inundata (Mart.) Barneby & J.W.Grimes |
Muquem |
ARV |
|
Piptadenia viridiflora (Kunth) Benth. |
Surucucu |
ARV |
|
Dalbergia cearensis Ducke |
Violete |
ARV |
|
Luetzelburgia auriculata (Allemão) Ducke |
Pau-mocó |
ARV |
|
Chloroleucon dumosum (Benth.) G.P.Lewis |
Arapiraca |
ARV |
|
Mimosa arenosa (Willd.) Poir. |
Calumbi |
ARV |
|
Peltophorum dubium (Spreng.) Taub. |
Cavinha Canafístula |
ARV |
|
Apuleia leiocarpa (Vogel) J.F.Macbr. |
Garapa |
ARV |
|
Malpighiaceae |
Byrsonima crassifolia (L.) Kunth |
Murici |
ARB |
Malvaceae
|
Guazuma ulmifolia Lam. |
Mutamba |
ARV |
Ceiba glaziovii (Kuntze) K.Schum. |
Barriguda |
ARV |
|
Pseudobombax marginatum (A.St.-Hil., Juss. & Cambess.) A.Robyns |
Embiratanha |
ARV |
|
Meliaceae |
Cedrela odorata L. |
Cedro |
ARV |
Moraceae |
Ficus enormis Mart. ex Miq. |
Gameleira |
ARV |
Brosimum gaudichaudii Trécul |
Inharé |
ARV |
|
Ficus broadwayi Urb. |
Gameleira |
ARV |
|
Olacaceae |
Ximenia americana L. |
Ameixa Ameixa-brava |
ARB |
Opiliaceae |
Agonandra brasiliensis Miers ex Benth. & Hook.f. |
Marfim |
ARV |
Polygalaceae |
Triplaris gardneriana Wedd. |
Pajeú |
ARV |
Rhamnaceae |
Ziziphus joazeiro Mart. |
Joazeiro |
ARV |
Rubiaceae |
Genipa americana var. Americana L. |
Genipapo |
ARV |
Sapindaceae
|
Sapindus saponaria L. |
Sabonete |
ARV |
Talisia esculenta (Cambess.) Radlk. |
Pitomba |
ARV |
|
Sapotaceae
|
Manilkara rufula (Miq.) H.J.Lam |
Maçaranduba |
ARV |
Sideroxylon obtusifolium (Roem. & Schult.) T.D.Penn. |
Quixaba |
ARV |
|
Simarubaceae |
Simarouba amara Aubl. |
Paraíba |
ARV |
LEGENDA:
ARV: ÁRVORE
ARB: ARBUSTO
PAL: PALMEIRA